Palma yağları zərərlidirmi?
“Son dövrlər palma yağları ilə bağlı cəmiyyətdə əsassız olaraq mənfi rəy formalaşdırılıb və bu yağların insan orqanizmi üçün təhlükəli olması ilə bağlı heç bir elmi əsası olmayan məlumatlar paylaşılır. Hətta özünü cəmiyyətə ekspert kimi təqdim edən şəxslər belə heç bir araşdırma aparmadan palma yağların ərimə temperaturunun 70 selsi dərəcədən artıq olduğu və insan orqanizmi tərəfindən həzm edilə bilmədiyi kimi cəfəng məlumatlar paylaşaraq əhali arasında çaşqınlıq yaradırlar.”
Qeyd edim ki, bu sözləri Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin mətbuat katibi Aysel Fərziyeva sosial şəbəkədəki statusunda yazıb. O, bildirib ki, bir sıra jurnalistlər də “palma yağı zərərlidir” başlıqlı yazıları ilə oxucuları yanlış istiqamətə yönləndirir, “insanların bu sahəyə marağından istifadə edərək ucuz reytinq əldə etmək üçün heç bir elmi əsası olmayan, təhrif edilmiş məlumatlar yayırlar.”
Aysel xanım bildirir ki, “Hazırda dünyanın istənilən ölkəsində market rəflərindəki yüzlərlə məhsulun tərkibində palma meyvəsindən əldə olunan yağlardan istifadə edilir. Son 20 il ərzində dünyada bu yağların istifadəsinin geniş yayılma səbəblərindən biri insan sağlamlığı üçün risk təşkil edən trans yağ turşuları ilə bağlı normaların qəbul edilməsidir. Hansı ki, palma yağlarının tərkibində sözügedən yağ turşuları yoxdur.
Palma yağları ilə bağlı mübahisələrin mənbəyi isə Avropa Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (EFSA) 2016-cı ildə bitki yağları ilə bağlı apardığı tədqiqatdır. Sözügedən tədqiqat nəticəsində EFSA bütün növ bitki yağlarının rafinasiya prosesi zamanı gündəlik normadan artıq qəbul edildikdə insan həyat və sağlamlığı üçün təhlükə yaradabiləcək 2 növ maddənin (3-MCPD, Glycidyl yağ efirləri) yarandığını müəyyən edib. Qurum həmin maddələr üçün gündəlik istifadə normasını müəyyənləşdirərək risk dəyərləndirmə fəaliyyətini həyata keçirib. Tədqiqat nəticələrində palma yağlarının rafinasiya prosesi zamanı (qoxu alma mərhələsində) 200 selsi dərəcədən artıq temperatura məruz qaldıqda sözügedən maddələrin digər bitki yağlarına nisbətdə daha çox yaranma ehtimalı olduğu qeyd edilib. Göründüyü kimi, bu tədqiqat bütün növ bitki yağlarını əhatə edir və bitki yağlarının istehsal prosesi zamanı yaranan müəyyən maddələrin gündəlik normaları ilə bağlı tövsiyələri əks etdirir.
Tədqiqatın nəticələri açıqlandıqdan sonra yanlış təhlil edilərək “palma yağları zərərlidir” kimi mətbuata ayaq açıb və insanlarda əsassız fikirlər formalaşdırılıb.
Qeyd edilən risklərin idarə edilməsi məqsədilə Avropa Komissiyası 26 fevral 2018-ci ildə “Qida məhsullarında müəyyən çirkləndiricilərin maksimum səviyyəsinin təyin edilməsi” üzrə Təlimata əlavələr edərək qida məhsullarında Glycidil yağ efirlərinin gündəlik istifadə normasını orta yaşlı şəxslər üçün bədən çəkisinin hər kiloqramına 1000 mikroqram, uşaqlar üçün isə 500 mikroqram müəyyən edib. EFSA 2017-ci ildə isə 3-MCPD ilə bağlı gündəlik istifadə norması ilə bağlı tövsiyyəsində dəyişiklik edərək insan çəkisinin hər kiloqramı üçün 0.8 mikroqram olan dəyəri 2 mikroqram səviyyəsinə yüksəldib.
Bir daha qeyd edim ki, adıçəkilən maddələr təkcə palma yağlarında deyil digər bütün növ bitki yağlarının rafinasiya prosesi zamanı yaranır və palma yağlarında istehsal şərtlərindən asılı olaraq bu maddələrin yaranma ehtimalının olması sözügedən tənzimləmə fəaliyyəti zamanı nəzərə alınmadan bütün məhsullar üçün eyni normalar tövsiyə edilib.”
Aysel xanım sonda bildirib ki, “Qida təhlükəsizliyi olduqca həssas sahədir və bu kimi ciddi mövzularda bəyanat səsləndirən hörmətli ekspertərimizdən, media nümayəndələrindən xahiş edirəm ki, elmi əsası olmayan məlumatlar yayaraq vətəndaşlar arasında çaşqınlıq yaratmasınlar.”
TarPas kanalının təqdimatı: https://youtu.be/xtoXlnTmCQw
TarPas kanalı "bax.tv"də: https://bax.tv/az-channel/605.html
TarPas "twitter"də: https://twitter.com/Cekli829
Tövsiyə etdiyim videolarım:
➡Qara Rus – Frederik Brüs Tomas https://youtu.be/350YFZ5rfPA
➡Gözəl kimdir? https://youtu.be/0a5w3gD5nMs
➡Toy ildönümləri https://youtu.be/Nu4ID4l1YV0
➡Kahin Şipton Ananın həyatı | Nostradamus, Vanqa və başqalarından da qüdrətli kahin - II hissə https://youtu.be/RQOGD2_cwMk
➡Əjdaha meyvəsi - Tropik superqida https://youtu.be/8fMJ2nTzYNw
➡Ge Hinnom vadisi – Bu Dünyadakı cəhənnəm, tarix boyu dünyanın ən qorxulu yeri https://youtu.be/VWOiTLOBcno
➡Ölülər Günü / Latın Amerikasında – əsasən də Meksika, Qvatemala, Honduras və Salvadorda qeyd olunur https://youtu.be/lL-zRmz1iSM
➡İmza nədir? 100 məşhur şəxsin imzası https://youtu.be/1Z0ibH1Y4OY
➡Yapon əzgili - Yeni dünya meyvəsi / Muşmula və onun faydaları https://youtu.be/JkX4r3Z2NSs
➡Kinkan meyvəsinin faydaları https://youtu.be/FUn-0l8skTI
➡Qubada futbol https://youtu.be/GTifozD-Mlk
Musiqi: YouTube Library
Yessum (Sting) 0:06 Jingle Punks Hip Hop ve Rap | Karanlık
One Life NEW 2:52 Patrick Patrikios Pop | Karanlık
Sour Tennessee Red (Sting) 0:05 John Deley and the 41 Players Caz ve Blues | Mutlu
